Wie was Kató Havas?

De Hongaarse vioolpedagoge Kató Havas (1920-2018) behoort naast Shinichi Suzuki en Paul Rolland tot de grootste hervormers van het vioolonderwijs in de 20e eeuw.

Wonderkind

Op 5-jarige leeftijd kreeg Kató Havas haar eerste vioollessen en ze bleek een wonderkind. Ze gaf haar eerste formele recital op 7-jarige leeftijd. Men was zo onder de indruk van dit optreden, dat ze naar de Academie in Budapest werd gehaald om verder te studeren bij Imre Waldbauer, in een tijd dat heel invloedrijke muzikale geesten, zoals Bartók, Dohnányi en Kodály daar actief waren. Ze kon daar prachtige verhalen over vertellen.

​

Zigeuners

Er werd bij de Academie geen rekening gehouden met haar jonge leeftijd: ze kreeg hetzelfde programma voorgeschoteld als haar medestudenten, die minstens 10 jaar ouder waren. In de zomervakanties kwam ze op het platteland in aanraking met het speelplezier en -gemak van de zigeunerviolisten. Van één in het bijzonder, Csicso, heeft ze veel geleerd.

​

The New Approach

Na de studie bij Waldbauer en een solo-carrière als wonderkind, inclusief een concerttour door de USA en een optreden als soliste in Carnegie Hall, trok ze zich bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog op 18-jarige leeftijd terug uit de concertpraktijk. Ze trouwde in Amerika en kreeg drie dochters. Gedurende de tijd dat ze haar dochters opvoedde, ontwikkelde ze de New Approach, een systematische benadering van het viool spelen waarin het vrije, vloeiende spel van Hongaarse zigeunerviolisten, de Gestalt-principes van haar leraar Waldbauer en de ritmische puls van de beroemde Hongaarse muziekpedagoog Kodály samen komen. 

​

Preventie

Het oogmerk van de Havas New Approach is problemen voorkomen. Door middel van een vernuftig systeem van oefeningen, muzikale en mentale training, leer je met gemak, plezier en energie spelen, tot genoegen van jezelf en ieder publiek dat je voor je krijgt. Het doel is dat je de muziek, de componist en je viool recht doet. Zolang je dat doet, klinkt het goed en ben jij zo druk met genieten van al die prachtige muziek, dat je vergeet dat je het goed wilt doen. Daarmee verdwijnt de belangrijkste oorzaak van angst en spanningen tijdens het spelen naar de achtergrond.

​

Controversieel

Kató Havas zette in 1961 haar ideeën uiteen in haar eerste boek, 'A New Approach to violin playing'. Het boek sloeg in als een bom. In die tijd verborgen violisten dat ze pijn leden of doodsangsten uitstonden op een podium, uit angst hun baan te verliezen. Daarover praten was een groot taboe. Inmiddels zijn veel van Kató's ideeën overgenomen en gemeengoed geworden.Over de hele wereld wordt er door haar leerlingen volgens de Havas New Approach les gegeven, in Nederland door Gerianne Wigboldus.